Pu'a kʋʋr maalʋg

Pu'a kʋʋr maalʋg anɛ pu'a ɛɛnti maal ka'alim ka ba gban'e ye ba kɛɛs o kpi'ii ka o gaad yaanam ni la. Pu’a ya’a kpi ka ba ti bⴢⴢd kʋʋr la maalʋg sɛɛ ka ba la’as kpɛɛm yir gban’e ban na niŋ si’em maal kʋʋr la. Ani ka ban na bu’os dabɔɔg biis la baŋ ban ti’eb si’em. Kpɛɛmnam la ya’a bu’osi baŋ ka kpɛya linɛ na kuan’ daam bɛ, ka kɔnbid banɛ nar ye ba kʋ la wʋsa bɛ, ba na zi’el kʋʋr la. On an pu’a la zug, ba na zi’el kʋʋr da’a-nu’usa anaasi, ba wʋsa ya’a siak ye ba na maal kʋʋr la wʋʋ ban gban’e si’em la, ba na pin’ili tʋmmi yɛti ba sʋzuob nɛ diemnam nɛ banɛ wʋsa nar ye ba wʋm kʋʋr la.

Kʋʋr la ya’a kpɛlim wʋʋ daar la, ba na kuan’ daam. Kʋʋr la daar ya’a paae, banɛ wʋsa an dɔɔg la kpɛɛmnam na la'as dabɔɔgin la bɛkɛungʋ gɔs ban kuan’ daam la dʋk si’em. Ba ya’a kena, dabɔɔg biig la na tisi ba daam ka ba nu ka widigi kul ka ti’ebi lɛbna. Winnig ya’a ti kɔ’ɔg la, bʋnnwɛ’ɛda na la’as ka ba nwɛ’ kɔnbid. Kɔnbid nwɛ’ɛb saŋa, onɛ wʋsa an yidaan nɛ yibiis banɛ mɔr pu’ab la wʋsa na nwɛ’ ba kɔnbid. Ba ya’a ti naae, sɔ’ wʋsa na zaŋi o kɔnbʋgʋ kul ka o diemnam bɛɛ o dakiis ya’a ti paae na, ka o bɔ' daam paas kɔnbʋg la zugu tisi ba, ka pu’ab zaŋ kɔnbʋg la ni’imi maal diibi tisi ba ka ba di ka kul.

Diemnam

Yidim ya’a ti nwɛ’ ba kɔnbidi naae diemnam la mɛ na kena nɛ ba kɔnbidi. Ba ya’a paae na sɛɛ ka ba keŋ zɔŋ za’anɔɔrin la pɔ’ɔs za’anɔɔr kpɛɛmnam la. Ani ka ba na bu’osi ba suor labaar, ka ba lɛbis ye, ban daa kena yɛl kʋʋr la li nwɛnɛ li daar paaeya lin ka ba kpɛɛmnam tʋmi ba na ye ba kena pʋ’ʋsi ba. Ba na bu’osi ba ye ka ya nwiis liya, ka ba vɛ’ɛgi ba kɔnbid la pa’ali ba. Kɔnbid la ya’a pʋ paae ban daa yɛli ba si’em la, ba na fabil ye ban yɛli ba si’em la li anɛ nɔŋʋ kɛ ka ba pʋ nyaŋi paam kɔnbid la wʋsa. Li ya’a nar, ba na basi suor ka ba keŋ kʋ, ba ya’a lɛn gɔs ka li pʋ nara ba na yɛli ba ye ba da kʋʋ ba kɔnbid la. Li ya’a nar ye diemnam la mⴢr di’ema ka ba pʋ mɔra, ba na bu’osi ba ye bɔɔ kɛ ka ba pʋ mɔr di’ema kena? Lin an si’em wʋsa ba na tu’asi ba tadʋŋʋ an si’em nɛ yɛla banɛ kɛ ka ba pʋ nyaŋɛ.

Di’ennam la ya’a ti nwɛ’ ba kɔnbid la naae kpɛn’ɛs sia, ba pu’ab la na tʋʋg ku’om tisi ba ka ba nu, ka lɛn tisi ba danlɛŋ ya’as. Ba ya’a nuu naae ba na kɛ ka dapa ayi' nɛ pu’ab ayi kpɛn’ da’ daam la yina ka banɛ wʋsa biel dieuŋ la nu. Ban ti bɛɛ ani nuud daam la, ba na yis kɔnbʋg la ni’imdaa yinne nɛ ningɔɔnr nɛ pʋʋgʋn la’ad bi’ela nɛ zʋkʋ’ʋg ka ba pu’ab la di’e maal diibi tisi ba ka ba di ka nyaan kul.

Kʋda’ar

Ba ya’a nwɛ’ kɔnbid la yim bɛogʋn, pu’atanp nɛ dɔɔg dim na kuan’ kʋda’ar nɛ vɛ’ɛd daam ka yipu’ab la mɛ kuan’ kʋpʋ’ʋsim daam. Daam la kuan’ab daar bɛɛ bi’isʋg daar ba na nwɛ’ nɔɔs ka kʋʋr la da'ar daar ka ba da’ae kʋʋr. Ba ya’a da’ae kʋʋr la paae zaam, onɛ kpi la ba’anam na kena ka dabɔɔg la dim tisi ba daam nɛ vɛ’ɛd kɔnbʋg nɛ kʋsaaŋkɔnbʋg. Kɔnbkanɛ ka ba di’e yiiga la na kʋʋ tis ka dɔɔg dim la zaŋi maal diibi tisi ba ka ba di ka nu daam la ka digin ka bɛog nie, amaa ba na mɔr kʋsaaŋkɔnbʋg la kul.

Kʋʋr nɔkir

Bɛog ya’a ti nied onɛ kpi la ba’anam na yii sɔs suor dabɔɔg la dim san’an; ba ya’a tisi ba suor la naae ba na lɛb zakin nɔk kʋʋr la kul. Ba ya’a nɔk kʋʋr la yi samanin na, yidim la na kʋ kpan’aug nɛ nua niŋ kʋnwamin la ka paas ligidi. Biis nɛ yaas la wʋsa mɛ na niŋ ligidi kʋnwamin la ye o di’em ka o ya’a ti paae suor on nu ku’om. Li gbin pa’al ye kpi’im la bɛnɛ nwamin la ka ba mɔr o lɛbidi o ba’ yir. Banɛ keŋ nɔk kʋʋr la wʋsa na dɔl taaba paae ba kpɛɛm yiri tis o kʋʋr la nɛ la’abanɛ wʋsa nar ye ba tis o la ka nyaan widigi kuli ba yaan. Nɛ’ pa’al ye sɔ’ wʋsa na lɛb on yi zin’isi’a na.

Ti ya’a an ninsaalib ka tɛn’ɛsid ye li nar ka ti lɛbi ti bullin, ti baŋim ye Wina’am kanɛ maal li ti la mɛ mɔr saŋa ka o na bɔɔd ye ti lɛb o san’an na. tɛn’ɛsim ye fʋ ya’a pʋm pʋ di sammɛ fʋ mɔr kum sam. Kɔɔtʋ kae ka fʋ na tu’a di bʋʋdɛ.